Kontrast:
Gospodarka wodami opadowymi w miastach regionu Morza Bałtyckiego
Strona główna
18.01.2022
Gospodarka wodami opadowymi w miastach regionu Morza Bałtyckiego
Wyzwania spowodowane zmianami klimatu wymagają coraz więcej większej uwagi i skutecznych środków zaradczych. Eksperci z regionu Morza Bałtyckiego opracowali rozwiązanie planistyczne w celu przeciwdziałania zagrożeniom powodziowym na obszarach miejskich, spowodowanym ekstremalnymi zdarzeniami pogodowymi.
Podtopienia stwarzające zagrożenie dla obszarów miejskich i Morza Bałtyckiego
Skuteczne zarządzanie wodami opadowymi w mieście jest jednym z kluczowych rozwiązań środowiskowych. Ze względu na ekstremalne zjawiska pogodowe spowodowane zmianami klimatu powodzie stają się coraz częstsze, zwłaszcza na obszarach miejskich. Ponieważ w ekstremalnych sytuacjach pogodowych przepustowość miejskich systemów odwadniających jest niewystarczająca, wzrasta ryzyko przelewów nieoczyszczonych ścieków do wód, w tym do Morza Bałtyckiego. Takie sytuacje są szkodliwe dla ludzi i środowiska ze względu na nadmierną ilość składników odżywczych, substancji niebezpiecznych i drobnoustrojów chorobotwórczych.
Powódź w Haapsalu (Estonia), jednym z miast partnerskich projektu NOAH. Fot. Nils Kändler.
System wsparcia planowania systemów odwadniających
Obszary miejskie można przygotować na powodzie dzięki lepszemu planowaniu i analizie ryzyka. Pochodzący z sześciu krajów bałtyckich uczestnicy zespołu projektu NOAH reprezentujący uniwersytety, instytucje badawcze, gminy, przedsiębiorstwa wodociągowe i stowarzyszenia pracowali nad łagodzeniem ryzyka powodziowego w regionie Morza Bałtyckiego. Eksperci projektu opracowali nowe narzędzia do zarządzania miejskimi wodami opadowymi.
W NOAH trwającym od 2019 do 2021 roku, wybrano osiem obszarów pilotażowych do testowania i wdrażania środków kontroli, narzędzi monitorowania i metod planowania w środowiskach miejskich. Stworzono modele obszarów do wykonywania analiz ryzyka powodziowego. W oparciu o wiedzę zebraną podczas modelowania zainstalowano odpowiednie urządzenia sterujące odwadnianiem w celu usprawnienia monitorowania i regulacji systemów odwadniających. Ponadto, aby usprawnić planowanie przestrzenne, stworzono nową metodykę badania zagrożeń powodziowych zgodnie z wybranymi scenariuszami klimatycznymi. Narzędzie oparte na ekstremalnych zjawiskach pogodowych – Extreme Weather Layer (EWL), łączy zarządzanie wodami opadowymi z planowaniem przestrzennym.
W Słupsku obszar badań objął sieć kanalizacyjną eksploatowaną przez Wodociągi Słupsk, położoną w terenie najgęściej zabudowanym, gdzie istnieje zarówno kanalizacja ogólnospławna jak i rozdzielcza. Tuż przed przepompownią główną (która pełni funkcję odpływu w rejonie pilotażowym) znajduje się przelew, który kieruje nadmiar ścieków do rzeki Słupi. Obszar pilotażowy jest głównym źródłem dopływu do Oczyszczalni Ścieków (OŚ), z czego 30% stanowią wody deszczowe. Wykorzystanie EWL umożliwiło wskazanie obszarów najbardziej zagrożonych podtopieniami.
Korzyści dla całego Regionu Morza Bałtyckiego
Wdrożenie działań i narzędzi NOAH może ograniczyć nawet o połowę napływ zanieczyszczeń z obszarów miejskich do Morza Bałtyckiego. W trakcie trwania projektu narzędzie EWL zostało przetestowane i dostosowane do procedury planowania urbanistycznego miast partnerskich. Koncepcję NOAH można łatwo skalować do dowolnego obszaru miejskiego wokół Morza Bałtyckiego, może więc stać się elementem działań w codziennych praktykach miast i przedsiębiorstw wodociągowych.
Eksperci NOAH podczas seminarium zamykającego projekt, 23.11.2021 r.
Fot. Katrin Kaur.
NOAH – projekt finansowany z funduszu InterReg Morza Bałtyckiego
Dane kontaktowe:
Koordynator projektu: Ivar Annus
Politechnika Tallińska, Estonia
Koordynatorki IGWP:
Klara Ramm k.ramm@igwp.org.pl
Iwona Włodarek i.wlodarek@igwp.org.pl
Manager komunikacji projektu: Hanna Rissanen
Uniwersytet Satakunta, Finlandia
